ΤΙ ΕΚΑΝΑ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ | ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ‘25
Θεατρικά-rave, ινδικές ταινίες, must-try carrot cake και άλλα.
Με τη νέα χρονιά, σκέφτηκα πώς να νιώσω blogger through and through και επειδή άκουσα πως άρεσαν τα μέτρια ελληνικά μου, επανήλθα: Έχουμε στήλη στο ΣΠΙΤΙ. Θα το παίξω πολιτιστική διαιτολόγος της διπλανής πόρτας για άλλη μια φορά και με αυτήν ευελπιστώ ότι θα εδραιωθεί κάποια συνέπεια γιατί κάπως με εξιτάρει αυτός ο αυθορμητισμός, παραδέχομαι. Πες ότι είμαστε φιλαράκια και τα λέμε σε ένα καφέ στο Παγκράτι και με ρωτάς «Εύη, τι έκανες το μήνα που πέρασε;» Ορίστε.
Αυτά τα ποστ θα έχουν ημερολογιακό χαρακτήρα. Θα μιλάμε για μαγαζιά, δραστηριότητες, θέατρα, (φυσικά) σινεμά, συναυλίες και ό,τι άλλο προκύψει ή ξεχωρίσει στο ενδιάμεσο. Ίσως πάρετε έμπνευση, ίσως προτάσεις — αν και δε μπορώ με τίποτα να υποσχεθώ ότι ταινίες και παραστάσεις που αναφέρονται θα τρέχουν ακόμη τη στιγμή της δημοσίευσης. Σε κάθε περίπτωση, κερδίζετε το ανεκτίμητο προνόμιο της ΓΝΩΜΗΣ ΜΟΥ. Γενναιόδωρο από μόνο του, θα έλεγε κανείς.
Ο Γενάρης μου φάνηκε γεμάτος από happenings — το μόνο λογικό αφού, κατά παράδοση, κρατά αιώνες ολόκληρους. Λίγο αυτός ο ληθαργικός ρυθμός, λίγο τα January blues, οι μικροσκοπικές αποδράσεις έγιναν απαραίτητες και κυνηγώντας τες, ήρθα κι εγώ στη συνειδητοποίηση ότι βλέπω την Αθήνα πιο φιλικά από ποτέ. Ας καταγραφεί το breakthrough. (Με χρονολογική σειρά. Πάνω-κάτω.)
Hygge
Εξάρχεια
«Η δανέζικη αντίληψη της ζεστασιάς, του αναπαυτικού, του ασφαλούς, του άνετου, χαλαρού, απολαυστικού,» μου λέει το Google ότι είναι το hygge, μία λέξη που αντιπροσωπεύει ένα ιδανικό της δανέζικης ψυχής. Ιντριγκάρει το πόσο πιθανή μπορεί να είναι η επιτυχία ενός τέτοιου κόνσεπτ τοποθετημένου στο αθηναϊκό καράκεντρο, αλλά το καινούριο cafe/bakery στην Ιπποκράτους με Αλεξάνδρας φαίνεται αποφασισμένο.
Ναι, τα cinnamon swirls και τα cranberry breads σε πιατάκια που μοιάζουν αγορασμένα από πάγκους αντικών στην πλατεία Αβησσυνίας αξίζουν τη δοκιμή — εύστοχα, όμως, είναι η ατμόσφαιρα που θα σε κάνει να γυρίσεις πίσω. Αδιανόητα ψηλό ταβάνι, ελαφρώς ρουστίκ διακόσμηση, χρώματα εύκολα στο μάτι, μουσική εύκολη στο αυτί αποπνέουν coziness που αντισταθμίζει τα τυπικά σκανδιναβικά του σελφ σέρβις και του ελάχιστου καθιστικού χώρου.
Όταν σε θυμούνται τη δεύτερη φορά που πας και ακούς «Να σου κάνω καφέ;» ενώ βολεύεσαι στο τραπέζι, πώς να μη νιώσεις λίγο σπίτι κολλητής; Μόνο που η κολλητή μένει Κοπεγχάγη. Και το σπίτι της είναι λίγο πολυσύχναστο. Και κάπως θορυβώδες. Εδώ σημειώνω ότι βρήκα το νέο αγαπημένο μου μέρος για people-watching. Must, αν είσαι φαν του αθλήματος.
Ekiben Kitchen
Σύνταγμα
Δεν υπάρχουν πολλά να προστεθούν στην κουβέντα για ένα από τα πιο hot spots ασιατικής κουζίνας των τελευταίων χρόνων στη «μικρή Ιαπωνία» του Συντάγματος, απλά να υπογραμμιστεί για μία ακόμα φορά ότι το vibe είναι ακραίο. Μπορώ να χαζεύω για ώρες τον τοίχο βινυλίων και το Ikigai display στο υπόγειο. Τη μέρα που πήγα έτυχε να ακούσω τη μισή δισκογραφία του Tyler, the Creator πάνω από soy chicken bowl. Μαγεία.
Nosferatu (2024)
Αθήναιον
ΟΚ, χοτ ταινία της σεζόν, ΟΚ, IP, ΟΚ, Τετάρτη — και πάλι, ότι θα γινόταν τόσος πανικός στο Αθήναιον για το νεότερο project του Robert Eggers δε θα το φανταζόμουν. Με ρίσκο να ακουστώ ο πιο ενοχλητικός άνθρωπος στον κόσμο, νομίζω είχα καιρό και βιώσω σινεμά όπως το βιώνει ο κόσμος που δεν πηγαίνει συχνά — που εμφανίζεται, για την ακρίβεια, κάθε μπλε φεγγάρι σε ένα blockbuster και το αντιμετωπίζει σαν event όπου είναι ευπρόσδεκτη όλη η παιδική του διάθεση. Επαναλαμβανόμενα «Σςςς,» δυνατοί σχολιασμοί, γέλιο με το γέλιο κάποιου άλλου — όλα όσα κάνουν τακτικούς moviegoers να ρολάρουν μάτι ήταν παρόντα.
Μπορώ, όμως, να πω ότι δεν πέρασα καλά; Μπα. Και η ίδια η ταινία να μην ήταν όσο χιουμοριστική αποδείχτηκε, και μόνο οι αντιδράσεις του διπλανού μου ζευγαριού με τον κυνικό τύπο να κράζει ασυστόλως την απρόσμενα ανθρωποειδή μεταμφίεση του Skarsgård και την κοπέλα να απαντά «Εντάξει βρε αγάπη μου, το μουστάκι σε πείραξε;» ήταν αρκετές.
Δεν είχα πολλές συναναστροφές με το source material ή με προηγούμενες προσαρμογές και οι κριτικές περί προσκόλλησης στο original λογικά θα έχουν βάση, αλλά τίποτα από αυτά δε με κάνει να τσιγκουνευτώ τα 4.5/5 αστέρια. Οπτικά αριστουργηματικό και, αν μη τι άλλο, η εκτός ορίων ερμηνεία της Lily Rose Depp αξίζει τουλάχιστον τρία από αυτά. Μπορώ επιτέλους να γίνω τέτοια και να αποκαλύψω ότι πίστευα σε εκείνη από το The Idol.
Οξυγόνο
Στέγη Ιδρύματος Ωνάση
Κείμενο του Ρώσου (επικηρυγμένου πλέον από το ρωσικό καθεστώς και πολιτογραφημένου Πολωνού) Ivan Vyrypaev σε μεταγραφή και σκηνοθεσία του Έλληνα Γιώργου Κουτλή, το Οξυγόνο μεταμόρφωσε την κεντρική σκηνή της Στέγης σε αρένα rave για δύο συνεχόμενους μήνες. Ένα έργο που στην πρώτη του μορφή προσεγγίστηκε ως μανιφέστο της γενιάς των ‘00s αναπροσαρμόζεται, παράλληλα με την επανοικειοποίηση της EDM, για άλλη μία μεταφορά του στην Ελλάδα. Υποκείμενο, αυτή τη φορά, η Gen Z εν μέσω της «ψυχοπολιτικής ασφυξίας» της.
Δε χωράει αμφιβολία ότι αυτή εδώ ήρθε να αρπάξει την κορυφαία θέση στη λίστα με τις πιο ενδιαφέρουσες παραστάσεις που έχω δει. Live video art και DJ-ing από τους Reign of Time, πρόζα-ραπ που βλάσφημα ανατρέπει τις 10 εντολές (ναι, τις βιβλικές) για να αναρωτηθεί «τι είναι για σένα οξυγόνο;» μοιρασμένη σε ένα θίασο-Χορό που όλο και ιδρώνει από αδιάκοπη κίνηση, ένα επιθετικό θρυμμάτισμα του τέταρτου τοίχου, ένα αδιαμφισβήτητο highlight αυτοσχεδιασμού, και εικόνες σχεδόν κινηματογραφικές κάτω από ανελέητα χρωματιστά φώτα. Το Οξυγόνο ενοχλεί, ταράζει, αγανακτεί, και μένει μαζί σου πολύ μετά του ακούσματος της ηχογραφημένης φωνής της Λένας Πλάτωνος στον επίλογό του.
Babygirl (2024)
Νιρβάνα
Η Nicole Kidman γλείφει γάλα από πιατάκι στο πάτωμα σαν γατούλα σε αυτήν την ταινία. Απλά προσπάθησε να μην πεις “mother.”
Ένα πελώριο step-up για τη Halina Reijn από το “Knives Out for Charli xcx stans” Bodies Bodies Bodies του 2022, το τρίτο εγχείρημα της Ολλανδής σκηνοθέτριας με την οποία θέλω επειγόντως να πιω έναν καφέ — ή ένα γάλα — επιστρατεύει ένα έμπειρο και ένα φρέσκο ταλέντο του Hollywood σε μία κωμωδία τρόπων περιστρεφόμενη γύρω από ένα workplace situationship. Of course, there’s the S&M thing. Η Kidman, ως μια σύγχρονη Belle de Jour στην εποχή του cancel culture, μία girlboss CEO με σύζυγο έναν Antonio Banderas που παρά το στάτους του ως απόλυτο wet dream της νοικοκυράς δεν την ικανοποιεί σεξουαλικά, βρίσκει διέξοδο για τις σαδομαζό φαντασιώσεις της στο πρόσωπο του νεαρού πρακτικάριου Harris Dickinson. Και όλα πάνε λάθος.
Ένα τολμηρό performance που συμπληρώνει το γυναικείο τρίπτυχο του ‘24 δίπλα σε Moore και Anderson, μία ερμηνεία-βράχος που αποστάζει αιχμηρές ιδέες γύρω από τη μοντέρνα αρρενωπότητα, μία από τις πιο διασκεδαστικές προβολές του μήνα παρά τα διάφορα σεναριακά πταίσματα στις κριτικές έναντι των οποίων δε φέρω αντίρρηση. Όπως και να ΄χει, είμαι μαζί σου, Halina.
Το Πήδημα
Θέατρο Πόρτα
Μου το είπαν και μου το ξαναείπαν και ΟΚ, περίμενα ότι αυτή η παράσταση θα είναι αστεία, αλλά όχι ΤΟΣΟ. Μιλάω για δυνατό νευρικό, matched, για λίγο, από τους ίδιους τους ηθοποιούς στη σκηνή και, συνεπώς, ακατάπαυστο. Η διασκευή του The Shagaround της Βρετανίδας Maggie Nevill (μία κωμωδία για γυναίκες, άντρες, εκδίκηση και την πολυχρηστικότητα των καλσόν) στέκει στην Ελλάδα του σήμερα όσο αποτελεσματικά θα έστεκε (υποθέτω) και στην Αγγλία του 2009 και ας ακούγεται περιστασιακά η αχνή ηχώ πρακτικά αμετάφραστου βρετανικού χιούμορ μέσα στο κείμενο: αντισταθμίζεται περισσότερο από αρκετά με το άπλετο κωμικό ταλέντο ενός φανταστικού νεανικού καστ.
Αξιαγάπητη πινελιά αποτελεί το ντύσιμο του σεναρίου με μουσική από τις Σκιαδαρέσες (οι οποίες υποδύονται αδερφές και στο έργο) που φέρει τον σήμα-κατατεθέν ωμό, χιουμοριστικό στιχουργικό χαρακτήρα τους — ενώ αν βρεις τον εαυτό σου να αναρωτιέται “who is this diva?” για την αδιαμφισβήτητη show stealer, αυτή είναι η Λυδία Τζανουδάκη, powerhouse μεταδοτικής ενέργειας.
Plegma
Παγκράτι
Ποιον άλλο ξέρετε να κρατάει αρχείο με τα καλύτερα carrot cakes της Αθήνας σε αξιολογική σειρά; Είχα, λοιπόν, την υποχρέωση να μοιραστώ ότι το Plegma έρχεται αρκετά ψηλά στη λίστα και αυτό ΔΕΝ έχει να κάνει με τον αντιπερισπασμό των δελεαστικών, προς-πώληση διακοσμητικών, επίπλων και stationary που συνοδεύουν το καφέ ως eye candy. Μικροσκοπικός και ήσυχος εσωτερικός χώρος όπου οριακά ντρέπεσαι να κάτσεις αν δεν έχεις λάπτοπ μαζί, το οποίο όμως θα πρέπει να έχεις κουβαλήσει γενναία στις ανηφόρες του Παγκρατίου. You’ve been warned.
Queer (2024)
Γαλαξίας
Μια φίλη με ρώτησε τις προάλλες αν είδα το Queer, είπα «Ναι, το είδα… πολύ,» μου λέει «Τι σημαίνει αυτό;» λέω «Το είδα μία, το είδα δύο, άκουσα κάμποσες συνεντεύξεις του Luca, έψαξα όλα τα πλαισιακά, το παραλλήλισα ενστικτωδώς με μία άλλη αγαπημένη ταινία με πρωταγωνιστή τον Craig και έγραψα γι’αυτό. Αν το είδα λέει…» Το άρθρο που άφησα να εννοηθεί θα ανέβει πιθανότατα μέσα στην επόμενη εβδομάδα. Επειδή, όμως, όλα αυτά και ακόμη γυρνά στο μυαλό μου η εικόνα του Drew Starkey να ξεπροβάλλει slow-mo σαν τον DiCaprio στο Romeo + Juliet (1996), με αναχρονιστικό needle drop Nirvana αντί για Radiohead αλλά ίδια αψεγάδιαστη ομορφιά και μυστηριώδη αύρα, έπρεπε να αναφερθώ και εδώ.
Άκουσα από πολλούς ότι δεν ήταν προετοιμασμένοι για όσα επιφύλασσε η θέαση, το οποίο μοιάζει να είναι μοτίβο όταν πρόκειται για προσαρμογές του Burroughs (ίσως μιλήσουμε για το Naked Lunch του Cronenberg τον επόμενο μήνα), ενός από τους πιο αλλοπρόσαλλους Αμερικανούς συγγραφείς του 20ού αιώνα και ιδρυτικού μέλους του Beat Generation. Πράγματι, (κατάλληλα) πιο lynchian από ό,τι θα περίμενε κανείς από τον σκηνοθέτη του (ναι μεν αναπάντεχου) εμπορικού χιτ της ίδιας χρονιάς Challengers, το Queer του Guadagnino αγκαλιάζει το κατά-το-ήμισυ αυτοβιογραφικό γράψιμο του Burroughs με τον οπτικό πειραματισμό που του αρμόζει. Το αποτέλεσμα; Μία άκρως σαγηνευτική εικονογράφηση ασύγχρονου και στοιχειωμένου έρωτα που, παραδόξως, περισσότερο σε καλεί να συζητήσεις μαζί της, παρά να παραδοθείς στη γοητεία.
Ευρυπίδης στη Στοά & The Blind Spot
Χαλάνδρι
Ξύπνησα μια μέρα και πήγα τον εαυτό μου μέχρι το κέντρο Χαλανδρίου γιατί συνειδητοποίησα πως δεν είχα επισκεφτεί ακόμη τον Ευρυπίδη στη Στοά: το τριώροφο βιβλιοπωλείο με καφέ σχεδόν κρυμμένο από τη ζωηρή, εμπορική Ανδρέα Παπανδρέου, που προσφέρεται για ώρες περιήγησης στον επιβλητικό χώρο του. Παρόλο που οι προσδοκίες μου για ξενόγλωσση μυθοπλασία ήταν λίγο υψηλότερες, έφυγα με το κλασικό A Room of One’s Own της Virginia Woolf σε μία πανέμορφη, μίνιμαλ έκδοση, το οποίο η ταμείας με διαβεβαίωσε ότι είναι «εξαιρετικό,» προσθέτοντας «απίστευτο πως όσα γράφει ισχύουν και σήμερα.» I’ll report back on that.
Στο μεταξύ, δεν έκατσα στο καφέ, καθώς ήθελα να τσεκάρω το Blind Spot στο Χαλάνδρι — αν ΕΙΝΑΙ δυνατόν, επίσης αδιάκριτο από το δρόμο αν δεν ξέρεις ακριβώς σε ποιο σημείο να στρίψεις (Ώπα, μισό.) — και έχω να πω ότι τα vibes διαφέρουν διαμετρικά από το αδέρφι του στο Παγκράτι που μοιάζει να είναι μόνιμα ασύχαστο. Πολύ χαλαρότερη διάθεση, σεμνότερος χώρος, αλλά το ίδιο άπαιχτο bagel.
All We Imagine as Light (2024)
Cinobo Όπερα
Αναφέρθηκα στον πρόλογο στα μπλε του Γενάρη — δεν ξέρω αν θα μπορούσε να έρθει πιο κατάλληλο κλείσιμο στον απέραντο αφετηριακό μήνα από μία ταινία τόσο μπλε που θυμίζει ορίζοντα και μαζί όσα γράφει η Rebecca Solnit για το χρώμα της απόστασης και της φύσει ανικανοποίητης επιθυμίας.
Το μυθοπλαστικό ντεμπούτο της έμπειρης ντοκιμαντερίστ Payal Kapadia εξετάζει τις ζωές δύο νοσοκόμων και συγκατοίκων στην ατίθαση, κλειστοφοβική Βομβάη: της μεσήλικης Prabha, αποξενωμένης από τον μετανάστη στη Γερμανία σύζυγό της, και της νεαρής Anu, συνεπαρμένης από έναν κοινωνικά «απαγορευμένο» έρωτα. Με ποιητικό στυλ και χωρίζοντας το φιλμ σε δύο πράξεις διακριτού ενεργειακού και οπτικού κοντράστ, η Kapadia μεταφέρει τις ηρωίδες της σε μία παραλιακή πόλη, ανοίγοντας χώρο στις επιθυμίες τους να εκκολαφθούν στο φως.
Ο διαπροσωπικός άξονας της ταινίας σαφώς χρήζει της μεγαλύτερης προσοχής — αιχμαλωτιστικός, όμως, είναι και ο σχολιασμός πάνω στη συμβολική ιδιοσυγκρασία της Βομβάης, εν μέρει αποκαλυπτόμενος μέσα από απρόσωπες ηχητικές ομιλίες διάσπαρτες στην ταινία με τρόπο που θυμίζει Wings of Desire (1987) του Wenders. Κουβαλάω μαζί μου τη στιγμή όπου γίνεται λόγος για το «πνεύμα της Βομβάης,» που ακολουθείται από την πρόταση «πρέπει να πιστέψεις στην ψευδαίσθηση, αλλιώς θα τρελαθείς.» Έχουμε όλοι ακούσει την «Ανισόπεδη Ντίσκο» του Pan Pan, φαντάζομαι.
→ Ξεχώρισαν από Ταινίες Πέρα των Προβολών (Πρώτες Θεάσεις):
Code Unknown (2000) dir. Michael Haneke | Cinobo [ Ένα χρόνο πριν το iconic Piano Teacher, o Haneke συνέθεσε ένα κολάζ φαινομενικά τυχαίων ιστοριών και χαρακτήρων που συνδέονται μέσω της αλληλεπίδρασής τους με τη μοντέρνα Ευρώπη-Βαβέλ του ρατσισμού και της αποξένωσης. Μοναδικό. ]
Αυτή η Νύχτα Μένει (2000) σκην. Νίκος Παναγιωτόπουλος | Cinobo [ Εμ, ταινιάρα; Χαρακτήρες, διάλογοι, τοποθεσίες, κάδρα, η φάτσα του Κουρή που σε κάνει να απορείς γιατί κατέληξε στο Mega και όχι στο Hollywood. Υπάρχει κάτι από Wong Kai-wai εκεί μέσα — είναι το στοιχείο road, το πίσω-μπρος δύο εραστών που μοιάζουν να έχουν μόνο ο ένας τον άλλο στον κόσμο, ο αξιολάτρευτα αξιολύπητος male lead; Πραγματικά, τι συνέβη στον Παναγιωτόπουλο μέχρι τη Λιμουζίνα (2013); ]
A Real Pain (2024) dir. Jesse Eisenberg [ JESSE, ΤΙ ΕΚΑΝΕΣ; Δικαιωματική θέση στις καλύτερες ταινίες του ‘24 για ένα οικογενειακό δράμα όπου γέλιο και κλάμα γίνονται ένα και το αυτό, και το οποίο μιλά άπταιστα τη διάλεκτο του ανεξάρτητου σινεμά των ‘90s. Kieran, never change. ]
TÁR (2022) dir. Todd Field | Netflix [ Είδα το ένα Maestro, είδα το άλλο Maestro και κανείς δε μου είπε ότι η Blanchett είναι πιο daddy από όλους. ]
To Die For (1995) dir. Gus Van Sant [ Suzanne Stone IS brat 💚 (Ο καλύτερος ρόλος της Nicole, argue with the wall.) ]
Vera Drake (2004) dir. Mike Leigh | Cinobo [ Δε βγαίνουν από το κεφάλι μου όσα κάνει το πρόσωπο της Imelda Staunton σε αυτή την ταινία. Μία από τις πιο συνειδητοποιημένες καλλιτεχνικές χρήσεις του slice of life editing και του domestic-focused φακού του Mike Leigh που ίσως όλη η μαεστρία του ως σκηνοθέτης και εικονογράφος εσωτερικά σπαραχτικών πορτραίτων της Βρετανικής μεσαίας τάξης συνοψίζεται εδώ. ]
But I’m A Cheerleader (1999) dir. Jamie Babbit [ Το πιο ακραίο mise-en-scène έβερ και πάλι σου δίνει την εντύπωση μηδενικού budget; Γιατί σταματήσαμε να κάνουμε τέτοιες ταινίες; Θα ήθελα να μιλήσω με τον μάνατζερ. ]
Dead Ringers (1988) dir. David Cronenberg | Cosmote TV [ Λατρεύω όταν ο Cronenberg ανεβάζει το ψυχοσεξουαλικό στο κόκκινο. Αν έκανες τηλεπαθητικό cuck στον δίδυμο αδερφό και συνάδελφο γυναικολόγο σου με την τύπισσα με την «ομορφότερη μήτρα» που έχεις δει; ]
Σειρά: Big Mood (2024–) cr. Camilla Whitehill | Cosmote TV [ ΦΕΡΤΕ ΤΕΣ ΠΙΣΩ. ]
→ Playlist του Μήνα:
Αναλύω με μεγαλύτερη λεπτομέρεια τους δίσκους και τα τραγούδια που ξεχώρισαν, εδώ.